ÖZET

Amaç:

Bu çalışmada kanser tanısı almış çocuklarda yorgunluk, iyilik hali ve yaşam alışkanlıklarının incelenmesi amaçlandı.

Yöntemler:

Kesitsel analitik tipteki bu çalışma, Eylül 2019- Ocak 2020 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Yaş aralığı 5-15 yıl olan kanser tanısı almış 20 çocuğa “24 Saatlik Çocuk Yorgunluk Ölçeği”, “Çocuklarda İyilik Hali Değerlendirmesi” ve Çocuk Yaşam Alışkanlığı Anketi (LİFE-H for Children 1.0)” uygulandı. Yaşam alışkanlıkları, yorgunluk ve iyilik hali arasında istatistiksel olarak ilişkiyi belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi.

Bulgular:

Yorgunluk ile yaşam alışkanlıkları parametrelerinden kişisel bakım, barınma ve mobilite arasında (sırasıyla; r=-0,66, r=0,54, r=0,45; p<0,01) ve iyilik hali değerlendirmesinin negatif duygular (r=0,46), genel yaşam doyumu (r=-0,52), genel mutluluk (r=-0,49) ve pozitif duygular (r=-0,44) arasında anlamlı ilişki saptandı. Çocuk Yaşam Alışkanlığı Anketindeki beslenme, fiziksel uygunluk ve iletişim parametreleri ile en fazla iyilik halinin anlam ve amaç parametresi arasında ilişkili bulundu (p<0,01). Rekreasyon ile pozitif duygular (r=0,45, p=0,04), iletişim ile iyimserlik (r=-0,44, p=0,04), kişisel bakım (r=-0,49, p=0,02) ve toplumsal yaşam (r=- 0,46, p=0,04) ile otonomi arasında, mobilite ile negatif duygular (r=-0,45, p=0,04) arasında anlamlı ilişki görüldü.

Sonuç:

Bu çalışmada tespit edilen ilişkiler dikkate alınarak kanser tanılı çocukların değerlendirmesi ve tedavi yaklaşımları şekillendirilebilir. Yorgunluğun, çocukların yaşamının bütün boyutlarını etkilemesi yorgunlukla başa çıkmanın önemini ortaya koymaktadır. Çocukların yaşam alışkanlıklarının yeniden düzenlenebilmesi ve iyilik halinin sağlanması için anlam ve amaç üzerine odaklanmak ve çocuklara otonomi kazandırmak önerilmektedir.