ÖZ

Amaç

Bu çalışma, hemodiyaliz hastalarının diyet tedavisine yönelik tutumlarının diyaliz semptomlarına etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirildi.

Yöntemler

Randomize kontrollü olan çalışmanın verileri, Gümüşhane İli Kelkit Devlet Hastanesi’nde 1 Kasım 2023 - 1 Ocak 2024 tarihleri arasında deney (n=30) ve kontrol gruplarındaki (n=30) hastalardan toplandı. Çalışma öncesinde kurum izni ve etik kurul izni alındı. Deney grubu hastalara diyet tedavisine yönelik eğitim verildi. Verilerin toplanmasında “hasta bilgi formu”, “hemodiyaliz hastalarının diyet tedavisine yönelik tutum ölçeği (HDTÖ)” ve “diyaliz semptom indeksi (DSİ)” kullanıldı. Veri toplama araçları çalışma öncesi (ön-test), eğitim verildikten sonra (ara ölçüm) ve bir ay sonra (son-test) uygulandı. Veriler, SPSS 25.0 paket programında ki-kare, tekrarlayan ölçümlerde ANOVA testi ve bağımsız gruplar t-testi kullanılarak analiz edildi.

Bulgular

Deney grubu hemodiyaliz hastaların toplam HDTÖ ve alt boyutları puan ortalamalarının eğitim sonrası ölçümlerinin (ara ölçüm), eğitim öncesi (ön-test) ölçümlerden daha yüksek olduğu; eğitimin verilmesinden 1 ay sonra yapılan ölçümlerde ise (son-test) eğitimden hemen sonra yapılan ölçümlerden (ara ölçüm) düşük olduğu belirlendi (p<0,05). Yine, deney grubu hastaların DSİ puan ortalamalarının eğitim sonrası ölçümlerinin (ara ölçüm), eğitim öncesi (ön-test) ölçümlerden daha düşük olduğu (p<0,05); eğitimin verilmesinden 1 ay sonra yapılan ölçümlerin ise (son-test) eğitimden hemen sonra yapılan ölçümlerden (ara ölçüm) farklılaşmadığı belirlendi (p>0,05).

Sonuç

Elde edilen bulgular doğrultusunda, verilen diyet tedavisi eğitiminin hemodiyaliz hastalarının diyet tedavisine tutumlarını artırdığı ve diyaliz semptomlarını azalttığı tespit edildi.