ÖZET

Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs-2, ilk defa Çin’de tespit edilmiş, pandemiye ve binlerce insanın ölümüne yol açmış önemli bir enfeksiyon ajanıdır. Koronavirüs hastalığı-19 (COVİD-19) adı verilen hastalığın kliniği değişken olmakla birlikte neden olduğu sitokin fırtınası ve farklı mekanizmalar, ilerleyici ve ağır klinik tablolar sonucunda ölümle sonuçlanabilir. Virüsün izolasyonundan sonra özelliklerinin tanımlanması ve iyi bilinen bir virüs ailesine ait olması nedeniyle araştırmalar hız kazanmıştır. Hedefe yönelik uygun ilaçlar geliştirilmeye başlansa da ilk potansiyel aday ilaçlar, pandemiden daha önce benzeri endikasyonlar ile üretilmiş olan geniş spektrumlu antibiyotikler, antiviral ajanlar, anti-parazit ajanlar ve interferon gibi ilaçlardır. Profilaksi, destekleyici tedaviler, kritik hasta tedavisi ve aşı üzerine çalışmalar devam etmektedir. Kılavuzlar ışığında önerilen ilaçların kullanımı sonrasından ortaya çıkan yan etkiler ve etkinlik değerlendirmeleri sonucunda tedavi algoritmaları sıkça güncellenmiş ve bazı değişiklikler yapılmıştır. Özellikle bazı ilaç kombinasyonlarında QT süresinin uzama potansiyeli taşıması gibi yan etkilerin olması, ilaç-ilaç etkileşimleri, çocuk yaş grubu ya da gebelik döneminde kullanımıyla ilgili kısıtlamaların olması, özgün, kanıta dayalı ve güvenilir bir tedavinin olmasını kısıtlamaktadır. COVİD-19 tedavisi için deneme aşamasında birçok ilaç olmasına rağmen, en umut verici ve en etkili ilaçlar literatürdeki tüm yönleriyle ulusal kılavuzlar ve klinik kanıtlar ışığında tartışılmakta ve özetlenmektedir.