ÖZET

Amaç:

Çalışmamızın amacı; evde yaşayan yaşlıların aktivite, katılım ve yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir.

Yöntemler:

Çalışmamız Ankara ve Antalya illerinde, kendi evlerinde yaşayan 65 yaş ve üstündeki 120 yaşlı bireyde (60 kadın, ortalama yaş: 71,4±5,3yıl; 60 erkek, ortalama yaş: 70,8±4,7yıl; yaş aralığı: 65-83 yıl) gerçekleştirildi. Toplumsal katılım düzeyleri, Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilen Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesi-II (WHO-DAS-II) ile değerlendirildi. Katılımcıların aktivite performanslarını değerlendirmek için Kanada Aktivite Performans Ölçümü (KAPÖ) kullanıldı. Yaşlıların yaşam kalitesi düzeyleri Kısa Form-36 (KF-36) Sağlık Taraması Anketiyle değerlendirildi.

Bulgular:

Katılımcıların günlük yaşamlarında performans problemi yaşadıkları önemli aktiviteler; yemek yapma (n=52), alış-veriş yapma (n=48), duş alma (n=38) ve namaz kılma (n=37) aktiviteleriydi. WHO-DAS-II, KAPÖ ve KF-36 değerlendirme ölçeklerinin sonuçlarında cinsiyetler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmedi (p>0,05). KAPÖ’nün alt puanları ile WHO-DAS-II’nin toplam puanı arasında istatistiksel olarak orta derece negatif yönde anlamlı bir ilişki bulundu (p<0,05). KF-36 ile WHO-DAS-II arasındaki ilişkiyi incelediğimiz zaman ise KF-36’nın bütün alt parametreleriyle WHO-DAS-II'nin toplumsal katılım alanı ve toplam puanı arasında istatistiksel olarak zayıf-güçlü derece negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edildi (p<0,05).

Sonuç:

Çalışmamızda, evde yaşayan yaşlı bireylerin aktivite performanslarının artmasıyla toplumsal katılımlarının arttığı, toplumsal katılımlarının artmasıyla da yaşam kalitelerinin arttığı yönünde sonuçlar elde edilmiştir. Gelecekteki çalışmalar çevresel faktörlerin ve farklı yaşam koşullarının geriatrik bireylerin aktivite, katılım ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırmak amacıyla tasarlanmalıdır.